Turn-taking bij jonge kinderen

Zinsbouw, zinsmelodie en turn-taking bij jonge kinderen
5 februari 2016
Imme Lammertink, Marisa Casillas, Titia Benders, Brechtje Post, Paula Fikkert
Alles_pages-to-jpg-0027_Tijdschrift Cover 2016
Volume 88, Issue 1

Samenvatting

Voor goede communicatie is het belangrijk dat sprekers regelmatig en op tijd van sprekersbeurt wisselen (turn-taking). De precisie waarmee volwassenen van beurt wisselen is fascinerend en zorgt ervoor dat we bijna nooit in overlap praten en bijna nooit extreem lange stiltes laten vallen. Deze precisie betekent ook dat luisteraars voortdurend aan het voorspellen zijn wanneer het hun beurt is om te gaan spreken. Het voorspellen van een beurtwisseling wordt vergemakkelijkt door sociale (oogbewegingen en gebaren) en talige (syntaxis en prosodie) cues. Het gebruik van deze cues is niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Jonge kinderen moeten nog leren de juiste cues te gebruiken en kinderen met ontwikkelingsstoornissen (bijvoorbeeld autisme) of een beperkte taalopname (bijvoorbeeld door slechthorendheid) missen soms de juiste cues om het verloop van een gesprek te kunnen voorspellen. In de huidige studie hebben we onderzocht of en hoe Nederlandse en Engelse peuters van 2,5 jaar oud al syntactische en prosodische informatie gebruiken voor het voorspellen van een beurtwisseling. De resultaten laten zien dat zinsbouw op jonge leeftijd al belangrijker is dan prosodie. Deze resultaten geven nieuwe inzichten in de rol van talige cues bij turn-taking, een van de meest fundamentele systemen voor sociale interactie.

Kernwoorden:

499 Weergaven
14 Downloads
  • Samenvatting
  • Methode van onderzoek
    • Studie 1: Turn-taking bij Nederlandse peuters
  • Resultaten
    • Studie 2: Turn-taking bij Engelse peuters
  • Algemene discussie en conclusie
  • Nawoord
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Iedere schaatsliefhebber weet dat een verkeerde wissel fataal kan zijn. Tijdens de Olympische Spelen van Vancouver 2010 kreeg Sven Kramer (regerend wereldkampioen op de 10 km) de verkeerde aanwijzingen van zijn coach en hij wisselde hierdoor naar de verkeerde baan. Dit kostte hem zijn olympische titel. Wisselen op het juiste moment is niet alleen voor topsporters van groot belang, ook voor goede communicatie is het belangrijk dat er op tijd van spreker gewisseld wordt. Wordt er in een gesprek te weinig of te laat gewisseld dan verloopt de conversatie moeizaam. Begint de ander te vroeg met spreken, dan wordt dat als onbeleefd ervaren.

De precisie waarmee sprekers tijdens een gesprek van beurt wisselen, is fascinerend. Gemiddeld zit er tussen twee sprekersbeurten slechts een pauze van 200 milliseconden (Stivers et al., 2009). Deze pauze is extreem kort wanneer je je realiseert dat je gemiddeld 600 milliseconden nodig hebt om jouw antwoord te formuleren en te initiëren (Levelt, 1989). Dit betekent dat je als luisteraar voortdurend aan het voorspellen bent wanneer je gesprekspartner klaar zal zijn met spreken om klaar te staan met een antwoord of reactie zodra het jouw beurt is (Levinson, 2013). Dit proces van voortdurend wisselen en plannen van sprekersbeurten heet turntaking (Sacks, Schegloff & Jefferson, 1974).

Turn-taking vormt de basis van goede communicatieve vaardigheden en het is daarom belangrijk dat kinderen dit systeem goed leren beheersen. Kinderen die moeite hebben met communicatie (bijvoorbeeld bij autisme) beheersen turn-taking vaak onvoldoende, wat leidt tot sociaal ongewenste situaties. Er is echter nog weinig bekend over de precieze rol van talige cues in het proces van turntaking en nog minder

Literatuurlijst

  1. Bakker, M., Kochukhova, O., & Hofsten, von. C. (2011). Development of social perception: A conversation study of 6-, 12 and 36-month-old children. Infant behavior and development 34, 363–370.
  2. Bögels, S., & Torreira, F. (2015). Listeners use intonational phrase boundaries to project turn ends in spoken interaction. Journal of phonetics , 52, 46-57.
  3. Casillas, M., Bobb, S., & Clark, E. (in press). Turn-taking, timing and planning in early language acquisition.
    Journal of Child Language .
  4. Casillas, M., & Frank, M. C. (2012). Cues to boundary prediction in adults and preschoolers. Paper presented at the Proceedings of SemDial 2012: The 16th workshop on Semantics and Pragmatics of Dialogue Paris: Universite Paris-Diderot.
  5. Casillas, M. & Frank, M.C. (2013). The development of predictive processes in children’s discourse understanding. In: Proceedings of the 35th Annual Meeting of Cognitive Science Society , Austin, TX.
  6. Caspers, J. (2001). Testing the perceptual relevance of syntactic completion and melodic configuration for turn-taking in Dutch. In: Proceedings of the 7th European Conference on Speech Communication and Technology . Aalborg.
  7. Fernald, A., Swingley, D., & Pinto, J. P. (2001). When half a word is enough: infants can recognize spoken words using partial phonetic information. Child development , 72,4, 1003-1015.
  8. Ford, C.E., & Thompson, S.A. (1996). Interactional units in conversation: syntactic, intonational and pragmatic resources for the management of turns. In: R. Ochs, E.A. Schegloff & S.Thompson. A. (Eds.), Interaction and Grammar (pp.134-184). Cambridge: Cambridge University Press.
  9. Geffen, S., & Mintz, T. H. (2012). Seven-months-olds’ Discrimination of Statements and Questions. Paper presented at the Proceedings of the 36th Annual Boston University Conference on Language Development Boston.
  10. Geffen, S., & Mintz, T.H. (2014). Can you believe it? 12-month-olds use word order to distinguish between declaratives and polar interrogatives. Language learning and development , 1.
  11. Gervain, J., & Werker, J.F. (2013). Prosody cues word-order in 7-month-old bilingual infants. Nature Communications , 4.
  12. Höhle, B., & Weissenborn, J. (2003). German-learning infants’ ability to detect unstressed closed-class elements in contineous speech. Developmental Science 6 . 122-127.
  13. Keitel, A., & Daum, M.M. (2015). The use of intonation for turn anticipation in observed conversations without visual signals as a source of information. Frontiers in Psychology Language Sciences , 6:108.
    Keitel, A., Prinz, W., Friederici, A. D., Hofsten, von. C., & Daum, M. M. (2013). Perception of conversations: The importance of semantics and intonation in children’s development. Journal of Experimental Child Psychology, 116 , 264-277.
  14. Levelt, W.J.M. (1989). Speaking: From intention to articulation . Cambridge, MA: MIT press.
  15. Levinson, S.C. (2013). Action formation and ascription. In: The Handbook of Conversation Analysis . T. Stivers & J. Sidnell (red), Malden, MA: Wiley-Blackwell.
  16. Pisoni, D.B. (1981). Speeded classification of natural and synthetic speech in a lexical decision task. Journal of the Acoustic Society of America 70, S98.
  17. Ruiter, J.P, de., Mitterer, H. & Enfield, N.J. (2006). Projecting the end of a speaker’s turn: a cognitive cornerstone of conversation. Language 82, 515-535.
  18. Sacks, H., Schegloff, E.A., & Jefferson, G. (1974). A simplest systematics for the organization of turn-taking in conversation. Language 5, 696-735.
  19. Shi, R., Werker, J.F., & Cutler, A. (2006). Recognition and representation of function words in English learning infants. Infancy , 10, 187-198.
  20. Shi, R., Werker, J.F. & Morgan, J.L. (1999). Newoborn infants’ sensitivity to perceptual cues to lexical and grammatical words. Cognition 72, B11-B21.
  21. Soderstrom, M., Ko, E., & Nevzorova, U. (2011). It’s a question? Infants attend differently to yes/no questions and declaratives. Infant behavior and development 34, 107–110.
  22. Stivers, T, et al. (2009). Universals and cultural variation in turn-taking in conversation. Proceedings of the National Academic of the United States of America 106, 10587-10592.
  23. Thorgrímsson, G. Fawecett , C. & Liszkowski, U. (2015). 1-and 2-year-olds’ expectations about third-part communicative actions. Infant behavior development 39, 53-66.
  24. Tice (Casillas), M., & Henetz, T. (2011). Turn-boundary projection: looking ahead. Proceedings of the 33nd Annual Meeting of the Cognitive Science Society .
  25. Wichmann, A. & Caspers, J. (2001). Melodic cues to turn-taking in English: evidence from perception. In: Proceedings of the 2nd SIGdial workshop on Discourse and Dialogue . Aalborg.