Protocol voor taaldiagnostiek bij meertalige kinderen

Een juiste diagnose bij meertalige kinderen van 4 tot 6 jaar
11 juli 2023
Charlotte Mostaert, Heleen Leysen
Little_Girl_Speech_Pixel-Shot_shutterstock_1341825110
Issue 1

Samenvatting

De talige en culturele diversiteit nam de voorbije jaren sterk toe in Vlaanderen en Nederland. In het zorglandschap zorgt deze toene­mende diversiteit voor extra uitdagingen. Specifiek in de logopedi­sche praktijk bemoeilijkt het de taaldiagnostiek. Een logopedist zal de taalvaardigheden in elke taal moeten beoordelen om misdiagnoses te vermijden, ook al spreekt hij de verschillende moedertalen van de meertalige cliënten niet. Helaas doen nog maar weinig logopedisten dat. Het protocol voor taaldiagnostiek bij meertalige kinderen van 4 tot 6 biedt hun een duidelijke leidraad voor een juiste onderken­nende diagnose bij deze doelgroep. Op basis van drie instrumenten en een beslissingsschema met kwantitatieve cut-off scores is de lo­gopedist in staat om meertalige kinderen met een taalontwikkelings­stoornis te onderscheiden van meertalige kinderen met een bloot­stellingsachterstand. Met zijn gunstige sensitiviteit en specificiteit is het protocol een betrouwbare leidraad voor de taaldiagnostiek bij meertalige kinderen.

Weergaven
52 Downloads
  • Samenvatting
  • Aanleiding voor ontwikkeling van het protocol
  • Methode van protocolontwikkeling
    • Fase 1: Longitudinaal onderzoek
    • Fase 2: Testfase
    • Fase 3: Feedback op het protocol
  • Beschrijving van het protocol
    • Tests in het protocol
    • Beslissingsschema
  • Gebruik in de logopedische praktijk
  • Discussie
  • Conclusie en aanbevelingen
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Taaldiagnostiek bij meertalige kinderen zorgt voor veel uitdagingen. Logopedisten vinden het moeilijk om te bepalen of de taalproblemen in het Nederlands te wijten zijn aan een onderliggende taalontwik¬kelingsstoornis of aan de meertalige ontwikkeling die nog in volle gang is. Taalbarrières en een gebrek aan gepast testmateriaal vor¬men de belangrijkste belemmeringen. Voorliggend protocol wil inspelen op deze nood en logopedisten in de praktijk ondersteunen in de taaldiagnostiek bij meertalige kinderen.

Aanleiding voor ontwikkeling van het protocol

Wereldwijd spreken miljoenen mensen meer dan één taal. Ook België en Neder­land zijn doorheen de jaren multicultu­reel en meertalig geworden. In Vlaanderen spreekt 25,4 % van de kinderen in het regulier kleuteronderwijs en 22,1 % van de kinderen in het gewoon lager onder­wijs thuis een andere taal dan het Neder­lands (Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, 2021). Tien jaar geleden was dat nog maar respectievelijk 17,2% en 13,6%. Over de taalachtergronden van migranten in Nederland is niet veel bekend, cijfers worden niet systematisch bijgehouden. Wel is bekend dat het aantal inwoners dat geboren is in een ander land in de vorige eeuw flink steeg. Het totale aantal men­sen met een andere culturele achtergrond in Nederland wordt momenteel op 2,5 miljoen geschat (KNAW, 2018).

Deze toenemende diversiteit brengt een aantal uitdagingen met

Literatuurlijst

  1. Borsboom, D. (2017). A network theory of mental disorders. World Psychiatry. Official Journal of the world psychiatric association (WPA), 16 (1), 5-13. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/wps.20375
  2. de Bree, E.; Boerma, T.; Hakvoort, B.; Blom, E. & van den Boer, M. (2022). Word reading in monolingual and bilingual children with developmental language disorder. Learning and Individual Differences, 98:102185. Elsevier. ISSN 1041-6080.
  3. Francis, D. A., Caruana, N., Hudson, J. L., & McArthur, G. M. (2019). The association between poor reading and internalising problems: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychology Review, 67, 45–60.
  4. Georgiou, G.K. et al. (2020). Reading and Spelling Development Across Languages Varying in Orthographic Consistency: Do Their Paths Cross? Child Development, vol. 91, issue 2, p. e266-279
  5. Georgan, W., Hogan, T. & L. Archibald (2023). Speech/Language Impairment or Specific Learning Disability? Examining the Usage of Educational Categories. Journal of Speech Language and Hearing Research 66(29):1-12
  6. Huijsmans, M., Kleemans, M. & Kroesbergen, E. (2022). The cognitive profiles for different samples of mathematical learning difficulties and their similarity to typical development: Evidence from a longitudinal study. Journal of Experimental Child Psychology, 214, (2022), article 105288
  7. Kirby, A., & Cleaton, M. (2019). Neurodiversity 101: Co-occurrence. Cardiff: Do-IT Profiler.
  8. Scheltinga, F.,Tijms, J., Zeguers, M., Rolak, M., & de Bree, E. (2021).  Brede vakinhoudelijke richtlijn Dyslexie. NIP, NVO, NKD en LBRT
  9. van Viersen, S., de Bree, E. H., Zee, M., Maassen, B., van der Leij, A., & de Jong, P. F. (2018). Pathways into literacy: The role of early oral language abilities and family risk for dyslexia. Psychological Science, 29(3), 418-428. https://doi.org/10.1177/0956797617736886