Ontwikkeling van een instrument voor de beoordeling van het kauwen bij kinderen

KauwObservatie en -Evaluatie (KOE)
17 april 2015
Brenda Groen, Lianne Remijn, Renee Speyer, Ria Nijhuis-van der Sanden
shutterstock_455865973
Volume 87, Issue 4

Samenvatting

Logopedisten, werkzaam in revalidatiecentra, onderwijs of opvang voor kinderen met lichamelijk of meervoudige beperkingen, hebben regelmatig te maken met kinderen met kauwproblemen. Het is van belang om een instrument te hebben waarmee het kauwen beoordeeld en de ontwikkeling van het kauwen vastgelegd kan worden. In het kader van de kwaliteitstoetsen wordt het vastleggen van cliëntgegevens steeds belangrijker. Ook hierin kan dit instrument een bijdrage leveren.

Dit artikel beschrijft de ontwikkeling en validering van een observatie-instrument voor het kauwen bij kinderen: de KauwObservatie en -Evaluatie (KOE). Het instrument is in twee fases tot stand gekomen. De eerste fase heeft zich gericht op de ontwikkeling van de items en antwoordopties van de KOE. In de tweede fase zijn de psychometrische eigenschappen van de KOE onderzocht. De finale versie van de KOE bestaat uit 8 items, te scoren op een vierpuntschaal voor de vaardigheid ‘kauwen’. De interbeoordelaarsbetrouwbaarheid en validiteit van de KOE zijn voldoende tot goed. De schaal is sensitief voor de ontwikkeling van de kauwvaardigheid voor kinderen tussen 6 en 48 maanden en toont verschillen aan tussen gezonde kinderen en kinderen met een cerebrale parese.

Kernwoorden:

882 Weergaven
78 Downloads
  • Samenvatting
  • Ontwikkeling van de Kauw -Observatie en Evaluatie (KOE)
  • Fase 1 Methode
  • Fase 1 Resultaten
  • Fase 2 Methode
  • Fase 2 Resultaten
  • Discussie
  • Conclusie
  • Nawoord
  • Noten
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Kauwen is een ritmische oraal-motorische activiteit in het voedselverwerkingsysteem. Een centrale patroongenerator, gelegen in de hersenen, wordt gezien als regulator van de ritmische en gecoördineerde bewegingen in de mond (Foster, Woda & Peyron, 2006; Lund & Kolta, 2006). Een effectieve kauwbeweging vraagt repeterende verticale kaakbewegingen met roterende tongbewegingen en activiteit van wangen en lippen (Sakaguchi, Kawasaki, & Araki, 2003). Tongbewegingen zijn noodzakelijk voor het verzamelen van de voedseldeeltjes die in de mond verspreid zijn en het vermengen van het voedsel met speeksel en het vocht dat vrijkomt uit het voedsel. Het sluiten van de lippen is nodig om voedselverlies te voorkomen.

In de normale ontwikkeling van een kind begint het eerste kauwen rond de leeftijd van zes maanden (Dovey & Martin, 2011) en is deze ontwikkeling rond het zesde levensjaar voltooid (Le Révérend, Edelson & Loret, 2013). Hoewel het kauwen zich volgens vaste patronen ontwikkelt, gebeurt dit niet bij alle kinderen op dezelfde manier. Dit is onder meer het geval bij kinderen met neurologische stoornissen, waaronder cerebrale parese (CP). Kinderen met CP hebben ten gevolge van houdings-, bewegings- en coördinatiestoornissen problemen met slikken, eten (waaronder kauwen) en drinken (Arvedson, 2013; Ferluga et al., 2013).

Om het kauwen in de klinische praktijk te kunnen beoordelen, lijkt een observatie-instrument het meest geschikt. Een observatie-instrument kan gebruikt worden om een hypothese, interventiedoelen en veranderingen over de tijd vast te stellen (Remijn, 2009). Benfer et al. (2013) hebben negen verschillende observatie-instrumenten met betrekking tot dysfagie (orale en faryngeale slikfase) beoordeeld volgens de COnsensus based Standards of health Measurement INstruments (COSMIN) criteria (Mokkink et al., 2010). COSMIN criteria zijn kwaliteitscriteria

Literatuurlijst

  1. Arvedson, J.A. (2013) Feeding children with cerebral palsy and swallowing difficulties. European Journal of Clinical Nutrition 67, S9–S12.
  2. Benfer, K.A., Weir, K.A. & Boyd, R.N. (2012). Clinimetrics of measures of oropharyngeal dysphagia for preschool children with cerebral palsy and neurodevelopmental disabilities: a systematic review. Developmental Medicine and Child Neurology, 54(9), 784-95.
  3. Dovey, T.M. & Martin, C. (2011). Developmental cognitive and regulatory aspects of feeding disorders. In: Southall, A, Martin C, eds. Feeding problems in children. Oxford: Radcliff Publishing Ltd; 94–110.
  4. Ferluga, E.D. et al. (2013). Interventions for Feeding and Nutrition in Cerebral Palsy. Comparative Effectiveness Review Number 94. www. effectivehealthcare.ahrq.gov (2014-05-18).
  5. Foster, K.D., Woda, A. & Peyron, M.A. (2006). Effect of texture of plastic and elastic model foods on parameters of mastication. Journal of Neurophysiology, 95, 3469–3479.
  6. Gisel, E.G., Alphonce, E. & Ramsay, M. (2000). Assessment of ingestive and oral praxis skills; children with cerebral palsy vs. controls. Dysphagia, 15, 236-244.
  7. Green, J. R., Moore, C. A., Ruark, J. L., Rodda, P. R., Morveé, W. T., & VanWitzenburg, M. J. (1997). Development of chewing in children from 12 to 48 months: Longitudinal study of EMG patterns. Journal of Neurophysiology, 77(5), 2704–2716.
  8. Le Révérend, D.J.D., Edelson, L.R. & Loret, C. (2013). Anatomical, functional, physiological and behavioural aspects of the development of mastication in early childhood. British Journal of Nutrition, 24, 1-12.
  9. Linstone, H. & Turoff, M. Eds. (2002). The Delphi Method; techniques and applications. Available at: http://is.njit. edu/pubs/delphibook; accessed 18 August 2011.
  10. Lund, J.P. & Kolta, A. (2006). Generation of the central masticatory pattern and its modification by sensory feedback. Dysphagia, 21, 167–174
  11. Mokkink, L.B. et al. (2010). Cosmin checklist. EMGO Institute for Health and Care Research, Amsterdam, the Netherlands.
  12. Reilly, S., Skuse, W., Mathisen, B. & Wolke, D. (1995).The objective rating of oral motor function during feeding. Dysphagia, 10(3), 177–191.
  13. Reilly, S., Skuse, W. & Wolke, D. (1995). Schedule for Oral Motor Assessment (SOMA). London: Whurr publishers.
  14. Remijn, L. (2009). De kauwfunctie van kinderen. Logopedie & Foniatrie, 9, 270-274.
  15. Remijn, L., Speyer, R., Groen, B.E., Holtus, P.C.M., Limbeek, J. van. & Nijhuis-van der Sanden, M.W.G. (2013). Assessment of mastication in healthy children and children with cerebral palsy: a validity and consistency study. Journal of Oral Rehabilitation, 40(5), 336-47.
  16. Remijn, L., Speyer, R., Groen, B.E., Limbeek, J. van. & Nijhuis-van der Sanden, M.W.G. (2014). Validity and reliability of the Mastication Observation and Evaluation (MOE) instrument. Research in developmental disabilities, 35(7), 1551-61.
  17. Sakaguchi, K., Kawasaki, T. & Araki, O. (2003). Time-series analyses of mandibular and perioral soft tissue movements during mastication. Journal of Oral Rehabilitation, 30, 270–277.
  18. Santos, M.T., Manzano, F.S., Ferreira, M.C. & Masiero, D. (2005). Development of a novel orofacial motor function assessment scale for children with cerebral palsy. Journal of dentistry for children, 72, 113–118.
  19. Terwee, C.B. et al. (2007). Quality criteria were proposed for measurement properties of health status questionnaires. Journal of Clinical Epidemiology, 60, 38-42.