Groepstherapie bij afasie: spreken we dezelfde taal?
15 april 2016
Evelijn Raven-Takken, Marloes Veldkamp, Lizet van Ewijk
Alles_pages-to-jpg-0029_Tijdschrift Cover 2016
Volume 88, Issue 4

Samenvatting

Binnen de logopedische behandeling voor mensen met afasie is groepstherapie een belangrijk onderdeel. Er is echter een grote variatie binnen deze groepen, wat betreft doelen, werkwijze, duur, samenstelling van de groep etc. Er is daarom een literatuurstudie gedaan naar de geldende kaders voor afasiegroepen. In dit artikel wordt een raamwerk geschetst voor de diverse groepen en worden factoren beschreven, die bepalend zijn voor de keuzes binnen de groepstherapie. De auteurs breken een lans voor het registreren en rapporteren in eenduidige terminologie.

Kernwoorden:

905 Weergaven
116 Downloads
  • Samenvatting
  • Soorten groepen
  • Bepalende factoren bij het inzetten van groepstherapie-
  • Bepalende factoren bij het samenstellen van een groep
  • Conclusie
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Uiteenzetting van geldende kaders Communicatie is een fundamenteel onderdeel van ons dagelijks leven en essentieel voor de vorming en handhaving van sociale relaties (Parr, Byng, Gilpin & Ireland, 1997). Een beroerte of andere vorm van Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) kan een abrupte en ingrijpende beperking in taal en communicatie tot gevolg hebben: afasie. Zoals omschreven in Lanyon, Rose & Worrall (2013) heeft een afasie verstrekkende gevolgen voor niet alleen de dagelijkse communicatie van het individu, maar ook voor zijn/haar sociale relaties. Wanneer (verbale) communicatie verstoord is, is het contact zoeken met anderen en het sluiten of handhaven van vriendschappen lastig. Afasie blijkt dan ook een belangrijke oorzaak van sociaal isolement (Parr, Byng & Gilpin, 2007) en is één van de belangrijkste negatieve voorspellers voor herintreding op de arbeidsmarkt (Ross Graham, Pereira en Teasell, 2011). Tevens ervaren mensen met een afasie na beroerte een lagere kwaliteit van leven dan mensen met een beroerte zonder afasie (Hilari, 2011). Dit geldt in de eerste periode na de beroerte, maar juist ook op lange termijn. Afasie is een chronische aandoening en ook lang na de start van de afasie, zelfs bij een relatief lichte ernst, geven patiënten aan dat hun communicatie levenslang veranderd is (Elman & Bernstein-Ellis, 1995).

Het optimaliseren van de kwaliteit van leven en het (her)vinden van een sociale rol in het dagelijks leven van de persoon met afasie is het uiteindelijke doel van elke afasiebehandeling (NVAT, 2012). Dit doel past in de veranderde zorgomgeving waarin logopedisten werken en patiënten steeds meer regie (moeten) nemen over hun eigen zorgtraject (Kaljouw, 2015). Centraal staat het functioneren van het individu, waarbij zowel maximaal herstel als het leren omgaan met een chronische beperking onderdeel zijn van de logopedische interventie. Vergelijkbare bewegingen zijn internationaal te zien, zoals de Life-Participation Approach to Aphasia (Chapey et al., 2000) waarin ‘real-life goals’ gesteld worden en waarin de -patiënt een essentiële rol heeft in de klinische besluitvorming.

Deze overwegingen, alsmede meer economisch gedreven overwegingen, hebben groepstherapie steeds populairder gemaakt (Elman, 2007). De aanname is dat therapie in groepsverband, meer dan individuele therapie, een natuurlijke communicatieve omgeving biedt en meer gelegenheid geeft voor het ontwikkelen van pragmatische vaardigheden en het opbouwen van sociale relaties. Elman (2007)

Literatuurlijst

  1. Adair Ewing, S.E. (2007). Group Process, Group Dynamics, and Group Techniques with Neurogenic Communication Disorders. In Elman, R.J. (2007) Group Treatment of Neurogenic Communication Disorders, The Experts Clinician’s Approach , (11-24) San Diego: Plural Publishing Inc.
  2. Bernstein-Ellis, E. en Elman, R. (2007). Group communication treatment for individuals with aphasia: The Aphasia Center of California approach . In R. Elman (Ed.). Group treatment for neurogenic communication disorders: The expert clinician’s approach. (2nd ed.) San Diego, CA: Plural Publishing.
  3. Berg, A.M. van den, Reijden, M.J. van der, Verbeek, J.S., Wit, M.A.C. de, Fransen, L., en Veldkamp, M.; (2012) Constraint Induced Aphasia Therapy (CIAT) in de revalidatiefase: een casestudy, Logopedie en Foniatrie , 56-61.
  4. Brady, M.C, Kelly, H., Godwin, J. en Enderby, P. (2012). Speech and language therapy for aphasia following stroke. Cochrane Database of Systematic Reviews , (5). doi: 0.1002/14651858. CD000425.pub3.
  5. Cuijpers, P., en Reesink, H. (1993). De methodiek van de ondersteuningsgroep , Nijkerk:Uitgeverij Intro.
  6. Difrancesco, S., Pulvermüller, F., en Mohr, B. (2012). Intensive language-action therapy (ILAT):The Methods, Aphasiology , 26 (11), 1317-1351.
  7. Edelman, G. (1993). Promoting Aphasics Communicative Effectiveness . Bicester, Winslow Press.
  8. Elman, R.J. (2007) The Importance of Aphasia Treatment for Rebuilding Community and Health,Topics in Language Disorders 27(4), 300-308.
  9. Elman, R. J., en Bernstein-Ellis, E. (1995). What is functional? American Journal of Speech-Language Pathology , 4(4), 115–117.
  10. Elman, R.J., en Bernstein-Ellis, E. (1999a). The efficacy of group communication treatment in adults with chronic aphasia. Journal of Speech, Language, and Hearing Research , 42, 411–419.
  11. Elman, R.J., en Bernstein-Ellis, E. (1999b). Psychosocial as-pects of group communication treatment. Seminars in Speech and Language , 20, 65–72.
  12. Farenhorst, N. en Vrancke, P. (2010) Verwerking en aanpassing. In Ponds, R, Heugten, C. van, Fasotti, L., Wekking, E. (redactie) Neuropsychologische behandeling (316-339). Amsterdam: Boom
  13. Hilari, K. (2011). The impact of stroke: are people with aphasia different to those without? Disability and Rehabilitation , 33(3), 211-218.
  14. Kaljouw, M., en Vliet, K. van, (2015). Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren ,Zorginstituut Nederland.
  15. Kearns, K.P., en Elman, R.J. (2008). Group Therapy for Aphasia: Theoretical and Practical Considerations. In Chapey, R. (Ed.) Language Intervention Strategies in Aphasia and Related Neurogenic Communication Disorders (376-400). Baltimore: Lippincott Williams & Wilkins
  16. Lanyon, L.E., Rose, M.L., Worrall, L. (2013). The efficacy of outpatient and community-based aphasia group interventions: A systematic review, International Journal of Speech-Language Pathology , 15(4), 359-374.
  17. Li E.C., Kitselman, K., Dusatko, D., en Spinelli, C. (1988) The efficacy of PACE in the remediation of naming deficits. Journal of Communication Disorders . 21(6), 491-503.
  18. LPAA Project Group (Chapey, R., Duchan, J.E., Elman, R.J., Garcia, L.J., Kagan, A., Lyon, J., en Simmons-Mackie, N.) (2000) Life participation approach to aphasia: A Statement of values for the future, ASHA leader , 5(3), 4-6
  19. Nederlandse Vereniging voor Neurologie (2008). Richtlijn ‘Diagnostiek, behandeling en zorg voor patiënten met een beroerte’ Utrecht.
    NVAT (2012) Afasie Interventie Schema van de Nederlandse Vereniging van Afasietherapeuten (NAIS). www.afasietherapie.info/NAIS
  20. Parr, S., Byng, S. en Gilpin, S. (1997). Talking about aphasia . Buckingham: Open University Press.
  21. Parr, S. (2007). Living with severe aphasia: Tracking social exclusion. Aphasiology , 21, 98-123.
  22. Porch, B.E., (1967). Porch Index of Communicative Ability . Palo Alto: Consulting Psychologist Press.
  23. Ross Graham, J., Pereira, S., en Teasell, R. (2011). Aphasia and return to work in younger stroke survivors. Aphasiology , 25(8), 952-960.
  24. Sickert, A., Anders, L., Münte, T.F., en Sailer, M. (2014) Constraint-induced aphasia therapy following sub-acute stroke: a single-blind randomised clinical trial of a modified therapy schedule. Journal of neurology, neurosurgery and psychiatry , 85, 51-55
  25. Simmons-Mackie, N., Elman, R.J., Holland, A.L., Damico, J.S. (2007). Management of Discourse in Group Therapy for Aphasia. Topics in Language Disorders , 27(1), 5–23
  26. Wertz, R., Collins, M., Weiss, D., Kurtzke, J., Friden, R., Brookshire, R., Pierce, J., Holtzapple, P., Hubbard, D., Porch, B., West, J., Davis, L., Matovitch, V., Morley, G., en Resurreccion, E. (1981). Veterans administration cooperative study on aphasia: A comparison of individual and group treatment. Journal of Speech and Hearing Research , 24, 580–594.