Samenvatting

In Nederland krijgen jaarlijks ruim 160.000 mensen een vorm van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Veel van hen hebben te maken met auditieve verwerkingsproblemen. Windesheim Flevoland deed onderzoek naar de manier waarop volwassenen met NAH geluid beleven in hun dagelijks leven. Hiervoor werden diepteinterviews afgenomen bij tien volwassenen die niet eerder dan na hun zesde levensjaar hersenletsel opliepen. De semigestructureerde interviews leveren inzicht op in de wijze waarop patiënten anders dan voorheen het gehoorde beleven en er betekenis aan geven. Tevens werd onderzoek gedaan naar de wijze waarop zorgverleners binnen woonzorgvormen met auditieve verwerkingsproblemen omgaan. Dertien zorgprofessionals werden geïnterviewd. Er is gebleken dat er bij mensen in de omgeving van patiënten (zowel privé als in bijvoorbeeld residentiele zorgcontext) kennis ontbreekt met betrekking tot de wijze waarop geluid op het leven van mensen met hersenletsel van invloed kan zijn. Onderzoekers, docenten en studenten van zowel de onderzoekslijn NAH-zorg op maat als de opleiding logopedie van Windesheim Flevoland werkten vervolgens samen om de uitkomsten te bewerken voor logopedisten in het werkveld van NAH. Deze logopedisten kunnen een spilfunctie vervullen in bewustwording van mogelijke auditieve verwerkingsproblemen bij zowel getroffenen als omgeving, en in de advisering over hoe met auditieve verwerkingsproblemen rekening kan worden gehouden.


468 Weergaven
18 Downloads
Log in
In Nederland krijgen jaarlijks ruim 160.000 mensen een vorm van niet-aangeboren hersenletsel (verder: NAH) (Hersenstichting, 2016). Hersenletsel kan gevolgen hebben voor verschillende zintuigen, zie bijvoorbeeld De Boer e.a., 2015, die onderzoek deden naar smaak en reukvermogen. Ondanks dat er geen exacte aantallen bekend zijn van het aantal mensen dat met auditieve verwerkingsproblemen na hersenletsel kampt, worden problemen met geluid en horen wel vaak als een gevolg benoemd (Chermak & Musiek, 1997, Witteveen, 2007, Hersenstichting, 2014). Griffith (2002) beschrijft de samenhang tussen localisatie van letsel in het brein en auditieve verwerking. Zij doet dit ondermeer aan de hand van een tweetal casus1.

Veel logopedisten hebben te maken met patiënten die als gevolg van verworven hersenletsel kampen met auditieve verwerkingsproblemen. Mensen met NAH kunnen na het letsel geluid op een andere wijze ervaren dan voorheen. Spraak en voorheen bekende geluiden worden bijvoorbeeld niet of minder goed herkend. De invloed van een veranderde verwerking van sensorische prikkels op het dagelijks leven kan groot zijn. In 2004 signaleerden Woldendorp, Hurkmans, Waaksma, en De Bruijn groeiende landelijke belangstelling voor auditieve verwerkingsproblemen (Woldendorp e.a., 2004). De wetenschap pelijke literatuur en ervaringen in Nederland bieden echter op dit moment geen specifieke richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van auditieve verwerkingsproblemen na hersenletsel bij volwassenen (Woldendorp, 2007; Woldendorp, Hurkmans, De Bruijn en Waaksma, 2012). Er is tot op heden, vooral in de omgeving van volwassenen met hersenletsel, nog maar weinig aandacht voor de wijze waarop horen en geluid het leven met hersenletsel beïnvloeden.

De noemer ‘auditieve verwerkingsstoornissen’ representeert een scala aan stoornissen en beperkingen. Volgens Woldendorp e.a. (2004) betreft­ dit

Literatuurlijst

  1. https://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/cijfers-over-patienten (geraadpleegd mei, 2016).
  2. Boer, W. de, et al. (2015). Wat als het niet meer smaakt? In: Logopedie Vol. 87, 06. pp. 6-11.
  3. British Society for Audiology. (2011). Practice Guidance. An overview of current management of auditory processing disorder (APD). Berkshire: BSA.
  4. CISG. (2012). Canadian Guidelines on auditory processing disorder in children and adults: assessment and intervention. (2012). http://www.ooaq.qc.ca/publications/doc-documents/Canadian_Guidelines_EN.pdf. (Geraadpleegd mei, 2016).
  5. Chermak, G.D., Musiek, F.E. (1997). Central Auditory Processing Disorders: New Perspectives. San Diego-London: Singular Publishing Group, Incompany.
  6. Feiken, J., Santens, P., en Ruiter, M. (2015). Neurale herstelmechanismen en herstel op gedragsniveau: Therapeutische implicaties bij spraak- en taalstoornissen na een hersenletsel. In: Stem- Spraaken Taalpathologie. Vol. 20, 2015, pp. 198-215.
  7. Griffiths, T. Central auditory pathologies. In: Br. Med. Bull (2002) 63 (1): 107-120. doi: 10.1093/bmb63.1.107
  8. Hemert, A. van, en Koolhaas, C. (2010). Oefenen met de ICF? Een handreiking voor KKB-ers. Woerden: Nederlandse Vereniging van Logopedie en Foniatrie.
  9. Hersenstichting. (2014). Zorgstandaard traumatisch hersenletsel. Den Haag: Hersenstichting.
  10. Jurrius, K. (2015). NA(H)-zorg op maat. Nieuwe evenwichten in de zorg voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel en hun naasten. Almere: Windesheim Flevoland.
  11. WHO. (1990). International Classification of Diseases and Related Health Problems, 10th revision.
  12. Laat, J. de, (2015). Gehoorproblemen bij ouderen. In: Audiologie, 2015. 1-5.
  13. Neijenhuis, K., & Stollman, M. (2006). Een multidisciplinaire benadering bij auditieve verwerkingsproblemen. In: Stem-,spraak-, en Taalpathologie. Vol.14. 2006, pp. 64-75.
  14. Neijenhuis, K., van Toor, T., Tschur, H., & Snik, A. (2004). Evaluatie van de Nijmeegse testbatterij voor auditieve verwerkingsproblemen bij volwassenen. In: Stem-, Spraak- en Taalpathologie. Vol.12 2004, pp. 203-219.
  15. Neijenhuis, K. , Dekelver, J., Van Herel-de Frel, M. (2016). ICF en AVP. Klinisch redeneren rondom auditieve verwerkingsproblemen. In: Logopedie nummer 4, april 2016, blz. 6-15.
  16. Verkooijen, L. (2010). Van Inspraak naar Invloed. Lectorale rede. Almere: Health School Almere. www.windesheim.nl/~/media/files/windesheim/research-publications/20100420linekeverkooijenlectoraleredevaninspraaknaarinvloed2010.pdf
  17. Witteveen, E. (2007). Communicatie bij hersenletsel, begrijpen wij elkaar? Houten: Bohn, Stafl eu en van Lochem.
  18. Woldendorp, K.H., Hurkmans, J., Waaksma, R., & de Bruijn, M. (2004). Auditieve verwerkingsproblemen; een case-report ter illustratie. In: Stem-, Spraak- en Taalpathologie, Vol.12, 2004, pp. 220-234.
  19. Woldendorp K.H. (2007). Auditieve verwerkingsproblemen na niet aangeboren hersenletsel (NAH). Voordracht voor de Nederlandse Vereniging voor Audiologie. http://www.ned-ver-audiologie.nl/wp-content/uploads/2014/09/Woldendorp1.pdf
  20. Woldendorp K.H., J. Hurkmans, J. de Bruijn, Waaksma, R. (2012). Central Auditory Processing Disorder (CAPD). Proposal for a diagnostic guideline. Posterpresentatie op het 18th European Congress of Physical & Rehabilation Medicine. http://www.epostersonline.com/esprm2012/?q=search/node/woldendorp
  21. World Health Organization. (2001). International Classification of Functioning, Disability and Health. Genève: WHO.