Foreign Accent Syndrome

Verklaart articulatorische kracht een gehoord accent?
17 april 2015
Dicky Gilbers, Fennetta van der Scheer, Roel Jonkers
131350990142155921
Volume 87, Issue 4

Samenvatting

Het Foreign Accent Syndrome (FAS) is een spraakstoornis die kan optreden na hersenletsel. De spraak kenmerkt zich door een buitenlands accent, dat wordt gehoord door zowel de spreker als de luisteraar. In dit artikel wordt ingegaan op de rol die articulatorische kracht speelt bij de waarneming van een buitenlands accent. Daarnaast wordt FAS vergeleken met afasie, dysartrie en spraakapraxie en gesteld dat FAS mogelijk een vorm van spraakapraxie is. Als FAS inderdaad een vorm van spraakapraxie is, dan heeft dat een belangrijke invloed op de mogelijkheden van behandeling.

Kernwoorden:

608 Weergaven
1 Downloads
  • Samenvatting
  • Kenmerken van het Foreign Accent Syndrome
  • Oorzaak
  • Relatie andere stoornissen
  • Afasie en FAS
  • Dysartrie en FAS
  • Spraakapraxie en FAS
  • Verklaring gehoorde accenten
  • Impact
  • Conclusie
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Bij het horen van een buitenlands accent denkt men vaak aan twee- of meertaligheid. Bij het Foreign Accent Syndrome (FAS), een spraakstoornis die kan ontstaan na hersenletsel, kenmerkt het spreken zich ook door een buitenlands accent. In 1907 werd voor het eerst geschreven over deze stoornis (Marie, 1907). Er blijkt echter slechts geringe consensus te zijn over de klinische classificatie en diagnostische kenmerken. FAS lijkt gezien het aantal publicaties, een klein honderdtal, een zeldzame stoornis, maar tijdens een lezing over dit onderwerp op een nationaal congres gaf een kleine 10 procent van de aanwezige logopedisten aan ooit wel eens een dergelijke patiënt gezien en/of behandeld te hebben of al eens van een collega gehoord te hebben dat deze een dergelijke patiënt zag.

Dat er nog weinig bekend is over FAS zou twee redenen kunnen hebben: in de eerste plaats komt FAS regelmatig voor in voorbijgaande vorm of in combinatie met afasie en spraakapraxie dan wel als vorm van spraakapraxie. Ten tweede, wanneer er sprake is van een blijvende vorm is het belangrijkste symptoom het accent, terwijl de verstaanbaarheid niet of nauwelijks is verminderd. Mede door dit laatste worden patiënten niet doorverwezen naar de logopedist en lijken ze te worden vergeten, terwijl in publicaties toch wel degelijk de psychosociale impact van deze stoornis wordt genoemd (Miller, Taylor, Howe en Read, 2011). Een goede diagnostiek is essentieel om als logopedist iets voor een patiënt met FAS te kunnen betekenen. In dit artikel wordt ingegaan op de kenmerken van FAS, de samenhang met andere spraak/taalstoornissen en de mogelijke verklaring van het buitenlands accent.

Kenmerken van het Foreign Accent Syndrome

Kenmerkend voor FAS is dat het voor de luisteraar lijkt alsof de

Literatuurlijst

  1. Aronson, A. E. (1990) Clinical voice disorder: an interdisciplinary approach. New York: Thieme.
  2. Bakker, J. I., Apeldoorn, S., & Metz, L. M. (2004). Foreign accent syndrome in a patient with multiple sclerosis. The Canadian Journal of Neurological Sciences, 31 , 271-272.
  3. Blumstein S.E., Cooper W.E., Goodglass H., Statlender S., Gottlieb J. (1980). Production deficits in aphasia: a voiceonset time analysis. Brain and Language,9, 153-170.
  4. Blumstein, S. E., Alexander, M. P., Ryalls, J. H., Katz, W., & Dworetzky, B. (1987) On the nature of the foreign accent syndrome: A case study. Brain and Language, 31, 215–244.
  5. Blumstein, S.E. & Kurowski, K. (2006). The foreign accent syndrome: A perspective. J ournal of Neurolinguistics, 54, 1-25
  6. Carbary, T., Patterson, J., & Snyder, P. (2000). Foreign Accent Syndrome following a catastrophic second injury: MRI correlates, linguistic and voice pattern analyses. Brain and Cognition, 43 (1-3), 78-85.
  7. Dankovičová J., Gurd J.M., and Marshall J.C. (2001) Aspects of non-native pronunciation in a case of altered accent following stroke (foreign accent syndrome). Clinical Linguistics and Phonetics, 15, 195–218.
  8. Dankovičová J. and Hunt C., (2011) Perception of foreign accent syndrome speech and its relation to segmental characteristics, Clinical Linguistics and Phonetics, 25, 85-120
  9. Darley, F. L. (1968). Apraxia of speech: 107 years of terminological confusion. American Speech & Hearing Association Convention, Denver, CO.
  10. Di Dio, C., Schulz J., and Gurd J.M..(2006). Foreign accent syndrome: in the ear of the beholder? Aphasiology 20, 951-62.
  11. Edwards, R.J., Patel, N.K., and Pople, I.K. (2005). Foreign accent following brain injury: Syndrome or epiphenomenon? European Neurology, 53, 87-91.
  12. Feiken, J. & Jonkers, R. (2012) Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak (DIAS). Houten, Bohn, Strafleu en Van Loghum. (Diagnostic Instrument for Apraxia of Speech)
  13. Fridriksson, J., Ryalls, J., Rorden, C., Morgan, P. S., George, M. S., and Baylis, G. C. (2005). Brain damage and cortical compensation in foreign accent syndrome. Neurocase, 11, 319–324.
  14. Garst, D., & Katz, W. (2006). Foreign accent syndrome. The ASHA Leader.
  15. Gilbers, D. Jonkers, R., Scheer, F.van der, & J. Feiken (2013) On the force of articulation in the foreign accent syndrome. In: Gooskens, C. & Van Bezooijen, R. (Eds.) Phonetics in Europe. Hamburg: Peter Lang, pp. 11-33
  16. González-Álvarez, J., Parcet-Ibars, M. A. , Ávila, C., G effner-Sclarsky, D. (2003). Una rara alteración del habla de origen neurológico: el síndrome del acento extranjero. Revista de Neurología, 36, 227-234.
  17. Goodglass, H. (1993). Understanding aphasia. New York: Academic Press.
  18. Gurd, J.M., Besell, N.J., Bladon R., and Bamford, J.M. (1988) A case of foreign accent syndrome, with follow-up clinical, neuropsychological and phonetic descriptions. Neuropsychologia, 26, 237-251.
  19. Gussenhoven, C. (2004). The phonology of tone and intonation. Cambridge: Cambridge University Press.
  20. Haley K. L., Roth H. L., Helm-Estabrooks N., and Thiessen A. (2010) Foreign accent syndrome due to conversion disorder: Phonetic analyses and clinical course. Journal of Neurolinguistics, 23, 28-43.
  21. Kanjee, R., Watter, S., Sévigny, A., and Humphreys, K. (2010). A Case of Foreign Accent Syndrome: Acoustic Analyses and an Empirical Test of Accent Perception. Journal of Neurolinguistics, 23, 580-598
  22. Kim, J., & Chen, S.B. (2007). Fortition and lenition patterns in the acquisition of obstruents by children with cochlear implants. Clinical Linguistics & Phonetics, 22, 233-251.
  23. Lass, R. (1984). Phonology: an introduction to basic concepts. Cambridge: Cambridge University Press
  24. Laures-Gore, J., Contado Henson, J., Weismer, G., & Rambow, M. (2006). Two cases of foreign accent syndrome: an acousticphonetic description. Clinical Linguistics & Phonetics, 20 (10): 781-790.
  25. Luzzi, S., Viticchi, G., Piccirilli, M., Fabi, K., Pesallaccia, M., Bartolini, M., Provinciali, L., & Snowden, J. S. (2008). Foreign accent syndrome as the initial sign of primary progressive aphasia. Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry, 79, 79–81.
  26. Marie P. (1907) Présentation de malades atteints d’anarthrie par lésion de l’hémisphère gauche du cerveau. Bulletins et Mémoires Société Médicale des Hôpitaux de Paris, 1, 158–160.
  27. Mariën, P. and Verhoeven, J. (2007). Cerebellar involvement in motor speech planning: some further evidence from foreign accent syndrome. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 59, 210–217
  28. McNeil M.R. (Ed.), (2008) Clinical management of sensorimotor speech disorders. New York: Thieme.
  29. Miller, N., Lowit, A., and O’Sullivan, H. (2006). What makes acquired foreign accent syndrome foreign? Journal of Neurolinguistics, 19, 385–409.
  30. Miller, N., Taylor J., Howe C., Read J. (2011). “Living with foreign accent syndrome: Insider perspectives”. Aphasiology 25 (9): 1053–1068.
  31. Monrad-Krohn, G. H. (1947) Dysprosody or altered ‘‘melody of language.’’ Brain, 70, 405–415.
  32. Moen I. (2000) Foreign accent syndrome: A review of contemporary explanations. Aphasiology, 14, 5-15
  33. Moonis, M., Svearer, J.M., Blumstein, S.E., Kurowski, K.M., Licho, L., Kramer, P., &Drachmon, D. A. (1996). Foreign accent syndrome following a closed head injury. Perfusion deficit on SPECT with normal MRI. Neurology, 43, 381.
  34. Perkins R. and Ryalls J. (2013) Vowels in Foreign Accent Syndrome. In Ball M. and Gibbons F. (editors) Handbook of Vowels and Vowel disorders New York: Routledge Press., pp. 347-363
  35. Schiff, H. B., Alexander, M. P., Naeser, M. A., & Galaburda, A. M. (1983). Aphemia: clinicalanatomic correlations. Archives of Neurology, 40, 720-727.
  36. Van Borsel, J., Janssens, L., & Santens, P. (2005). Foreign accent syndrome: An organic disorder?. Journal of Communication Disorders, 38, 421-429.
  37. Villaverde-González R, Fernández-Villalba E, Moreno-Escribano A, Alías-Linares E, García-Santos JM.(2003) Síndrome del acento extranjero como primera manifestación de esclerosis múltiple. Rev Neurol 36 (11): 1035-1039
  38. van der Scheer, F. , Jonkers, R., & Gilbers, D. (2014). Foreign accent syndrome and force of articulation. Aphasiology , 28 (4), 471-489
  39. Verhoeven, J., De Pauw, G., Pettinato, M., Hirson, A., Van Borsel, J., and Mariën, P. (2013) Accent attribution in speakers with Foreign Accent Syndrome. Journal of Communication Disorders, 46, 156–168
  40. Verhoeven, J., Mariën, P. (2010). Neurogenic Foreign Accent Syndrome: Articulatory Setting, Segments and Prosody in a Dutch speaker. Journal of Neurolinguistics 23, 599-614
  41. Whitaker, H. A. (1982) Levels of impairment in disorders of speech. In R. N. Malatesha and L. C. Hartlage (Eds.), Neuropsychology and cognition. Vol. 1, Nato Advanced Study Institutes Series D, No. 9, p. 168-207.
  42. Whitty, C. W. M. 1964. Cortical dysarthria and dysprosody of speech. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 27, 507–510.