De Token Test revisited

Toon mij de rode cirkel, en ik vertel je de diagnose
20 april 2018
Evelijn Raven-Takken, Malou Dusseldorp, Lydeke Fransen, Marloes Veldkamp, Lizet van Ewijk
Alles_pages-to-jpg-0011_Tijdschrift Cover 2018
Volume 90, Issue 3

Samenvatting

Bij het diagnosticeren van afasie wordt vaak gebruikt gemaakt van een token test. In 2015 verscheen de richtlijn voor de behandeling van afasie (Berns et al. 2015). Ook hierin wordt aanbevolen een token test te gebruiken om vast te stellen of de patiënt afasie heeft, en hoe ernstig de afasie is.

Er bestaan meerdere token tests. In dit artikel wordt beschreven welke token tests in Nederland gebruikt worden en in hoeverre deze onderzocht zijn voor het vaststellen van het wel of niet hebben van afasie en de ernst daarvan. Vervolgens is door middel van retrospectief dossieronderzoek vastgesteld dat de token test uit de AAT (Orgass, 1976b) correleert met de ernst van de afasie.

Aanbevolen wordt deze token test te gebruiken.

Kernwoorden:

1716 Weergaven
44 Downloads
  • Samenvatting
    • Differentiaaldiagnose
    • Ernst van de afasie
    • In Nederland beschikbare token tests
    • Belasting voor de persoon met afasie
  • Methode
  • Resultaten
    • De vragenlijst
    • De ernst van de afasie
  • Conclusie
  • Discussie
  • Dankwoord
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Veel logopedisten gebruiken een token test (TT) bij de diagnostiek van afasie. De token test staat bekend als een betrouwbare en valide test om vast te stellen of er wel of geen sprake is van afasie (Orgass, 1976a). Tot voor kort werd bij het diagnosticeren van afasie veelal de Akense Afasie Test (AAT) (Graetz, De Bleser & Willmes, 1992) gebruikt. Onderdeel van deze test is een token test, namelijk de versie die door Orgass (1976b) ontwikkeld is. Dit is slechts een van de vele versies, die ontwikkeld zijn. Met de uitgave van de Comprehensive Aphasia Test, Nederlandse versie (CAT-NL, Visch-Brink, Vandenborre, Jung de Smet, Mariën, 2014) zal het gebruik van de AAT en bijbehorende token test verminderen. In de Logopedische richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van afasie bij volwassenen’ wordt echter het advies gegeven om een token test af te nemen (Berns et al., 2015). Welke token test het meest geschikt is, hangt af van het doel dat de logopedist met de token test nastreeft. Criteria die in de dagelijkse behandelpraktijk een rol spelen, zijn validiteit en betrouwbaarheid van de differentiaaldiagnose en ernst van de afasie, de beschikbaarheid in Nederland en de belasting voor de persoon met afasie (PMA). Het doel van dit artikel is om vast te stellen welke versie van de token test het best aan deze criteria voldoet.

De eerste token test is in 1962 ontwikkeld door De Renzi en Vignolo. Met deze test kan met hoge betrouwbaarheid vastgesteld worden of iemand na een beroerte wel of geen afasie heeft (De Renzi & Vignolo, 1962, Orgass & Poeck, 1966). Daarna zijn er meerdere varianten van de token test verschenen. Voorbeelden zijn die van De Renzi en Faglioni (1978), Orgass (1976b), Spellacy en Green (1969) en Van Dongen, Van Harskamp en Luteijn (1982).

Het testmateriaal van de token test bestaat uit gekleurde rechthoeken en cirkels van verschillende grootte. Deze worden in verschillende combinaties aangeboden, als losse fiches of afgebeeld op papier. Er worden steeds twee of vier series van 5 tokens aan de patiënt getoond. Daarbij krijgt de patiënt dan een opdracht als: “Toon mij de rode rechthoek”, “toon mij de grote gele rechthoek en de kleine blauwe cirkel” of “leg de rode rechthoek weg van de blauwe rechthoek”. De opdrachten zijn verdeeld in series en lopen op in moeilijkheidsgraad (bijv. De Renzi &

Literatuurlijst

  1. Bastiaanse, R. (2010). Afasie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
  2. Berns, P.E.G., Junger, N., Boxum, E., Nouwens, F., van der Staaij, M. G., van Wessel, S., van Dun, W., van Lonkhuijzen, J.G., CBO & TNO. (2015). Logopedische richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van afasie bij volwassenen’. Woerden: Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie.
  3. Blomert, L., Koster, Ch., Kean, M-L. (1995). Amsterdam – Nijmegen Test voor Alledaagse Taalvaardigheden. Lisse: Swets & Zeitlinger B.V.
  4. Commissie CVA-Revalidatie, (2001). Revalidatie na een beroerte, richtlijnen en aanbevelingen voor zorgverleners. Den Haag: Nederlandse Hartstichting.
  5. De Renzi, E., Vignolo, L.A. (1962). The Token Test: a sensitive test to detect receptive disturbances in aphasics. Brain, volume 85, 665- 678.
  6. De Renzi E., Faglioni P (1978). Normative data and screening power of a shortened version of the Token test. Cortex 14:41–49.
  7. Dijkhuis, L., Emmelot, S. Haar, B. van de, Keijzer, J. (2015). Token Test van Orgass (1976) en ernst van de afasie. Hogeschool Utrecht, Utrecht.
  8. Dongen, H.R. van, Harskamp, F. van (1972). The Token Test, A Preliminary Evaluation of a Method to Detect Aphasia, Psychiatria, Neurologia, Neurochurigia, Vol. 75, p. 129-134.
  9. Dusseldorp, M., Sabee, C., Slagter, A. (2015). Gebruik Token Test Nederland. Hogeschool Utrecht, Utrecht.
  10. Dusseldorp, M. (2016). De correlatie tussen de Token Test van de Akense Afasie Test (Graetz et al., 1992) en de ANTAT (Blomert et al.,1995), Hogeschool Utrecht, unpublished.
  11. Graetz, P., De Bleser, R. & Willmes, K. (1992). Handleiding Akense Afasie Test. Lisse: Swets & Zeitlinger B.V.
    Hachioui, H. El (2012). Aphasia after stroke: the speak study. Rotterdam, Erasmus Universiteit.
  12. Harskamp, F. van, Dongen, H.R. van (1977). Construction and Validation of Different Short Forms of the Token Test, Neuropsycholgia, Vol. 15, p.467-470.
  13. Hartje, W., Kerschensteiner, M., Poeck, K. Orgass, B. (1973). A Cross-validation Study on the Token Test, Neuropsychologia, Vol. 11, p. 119-121
  14. Orgass, B. (1976a). Eine Revision des Token Tests. I: Vereinfachung der Auswertung, Itemanalyse und Einführung einer Alterskorrektur. Diagnostica, p.70-87.
  15. Orgass, B. (1976b). Eine Revision des Token Tests. II: Validitätsnachweis, Normierung und Standardisierung. Diagnostica, p.141-156.
  16. Orgass, B., Poeck, K. (1966). Clinical Validation of a New Test for Aphasia: an Experimental Study on the Token Test. Cortex, Vol. 2, p. 222-243
  17. Spellacy, F.J.,Spreen, O. (1969). A short form of the Token Test, Cortex, p. 391-7
  18. Visch-Brink,E. G., Stronks, D., Denes,G. (2005). SAT | Semantische Associatie Test, Pearson Assessment and Information B.V., Amsterdam.
  19. Visch-Brink, E., Vandenborre, D., Jung de Smet, H, Mariën, P. (2014). Comprehensive Aphasia Test, CAT-NL, Amsterdam: Pearson
  20. Wielaert, S & Berns, P. (2014). Status afasietherapie. Nieuwe gevalsbeschrijvingen uit de klinische praktijk. Lisse: Swets & Zeitlinger Publishers
    www.rug.nl/research/groninger-expertisecentrum-taal-en-communicatiestoornissen/onderzoek, geraadpleegd op 16 september 2016