Checklist Oral Feeding

De ontwikkeling van een betrouwbaar interdisciplinair observatie-instrument voor het zuiggedrag van prematuren
15 september 2017
Sandra de Groot, Lenie van den Engel-Hoek, Saakje da Costa, Wies Walter, Vera van Haaren
Alles_pages-to-jpg-0006_Tijdschrift Cover 2017
Volume 89, Issue 6

Samenvatting

Prematuren hebben een verhoogd risico op voedingsproblemen in het eerste levensjaar. De coördinatie van het zuigen, slikken en ademen en de ontwikkeling daarvan is anders dan bij à term geborenen en kan tot problemen leiden tijdens het zelf leren drinken. De Early Feeding Skills Assessment (EFS) is een observatie-instrument met 36 items dat de ontwikkeling van het zuiggedrag van een prematuur beoordeelt. Daarmee wordt een voedingssituatie beoordeeld zowel voor, tijdens als na het aanbieden van de orale voeding. Gebaseerd op de EFS, is er een verkorte versie ontwikkeld bestaande uit 12 items, de Checklist Oral feeding (COF). De COF kan door verpleegkundigen, lactatiekundigen en preverbaal logopedisten worden gebruikt. Door het gebruik van de COF kan een voedingssituatie van een prematuur worden beoordeeld op veiligheid en stress. Tijdens deze studie zijn opnames van voedingssituaties door diverse groepen beoordelaars gescoord met de COF om zowel de inter- als intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid te beoordelen. Uit deze studie bleek dat de COF betrouwbaar kan worden gescoord, waarbij het van belang is dat de beoordelaars duidelijke instructies hebben gekregen voor scoring van de verschillende items.

Kernwoorden:

1092 Weergaven
74 Downloads
  • Samenvatting
  • Methode
    • Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid
    • Intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid
    • Statistische analyse
  • Resultaten
    • Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid
    • Intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid
  • Discussie
  • Conclusie en toepasbaarheid
  • Dankwoord
  • Literatuurlijst
  • Over de auteur
Log in
Elk jaar worden er in Nederland gemiddeld 175.000 baby’s geboren (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2014). Ongeveer 7,4% van die baby’s wordt prematuur geboren (Stichting Perinatale Registratie Nederland, 2012). Er wordt van prematuriteit gesproken als kinderen worden geboren na een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken (Brink, 2013). Vanaf ongeveer 33 weken is het mogelijk voor een prematuur om zuigen, slikken en ademhalen te gaan combineren (voedend zuigen). Dit is zeer afhankelijk van de conditie, ontwikkeling en eerdere problemen van de prematuur (van den Engel-Hoek, van Gerven, de Groot, van Haaften, & van Hulst, 2011). Tevens is bekend dat prematuren een andere ontwikkeling van het voedend zuigen hebben dan op tijd geboren zuigelingen (da Costa, van der Schans, Zweens, Boelema, van der Meij, Boerman & Bos, 2010). Vooral de groepen prematuren met bronchopulmonaire dysplasie (BPD) en small for gestational age (SGA) hebben een verhoogd risico op problemen rondom een goede coördinatie van het zuigen, slikken en ademen. Ook is bekend dat prematuren een hoger risico hebben op het ontwikkelen van (ernstige) voedingsproblemen in de eerste levensjaren (DeMauro, Patel, Medoff-Cooper, Posencheg, & Abbasi, 2011; Thoyre, 2007). In het eerste jaar is er met name sprake van reflux, diarree en groeiretardatie (Cerro, Zeunert, Simmer, & Daniels, 2002).

Door deze problemen kunnen prematuren soms langdurig afhankelijk van sondevoeding zijn bij een onvoldoende orale intake. De voedingsproblemen na het eerste levensjaar hebben als belangrijkste kenmerken slikproblemen en/of voedselweigering met negatieve consequenties voor kind en omgeving (Wood et al., 2003). Een vroegtijdige interventie rondom de orale voeding lijkt dan ook noodzakelijk om (ernstige) voedingsproblemen na de neonatale fase zoveel mogelijk te voorkomen.

Voor het signaleren van zuig- en slikproblemen bij zuigelingen zijn er verschillende observatielijsten ontwikkeld. De Neonatal Oral-Motor Assessment Scale (NOMAS) (da Costa, van den Engel-Hoek, & Bos, 2008; Palmer, Crawley, & Blanco, 1993) is een klinisch meetinstrument dat het zuiggedrag van zowel à term als prematuur geborenen in kaart brengt. De NOMAS maakt onderscheid in een dysorganised, dysfunctional of normaal zuigpatroon. De Supporting Oral Feeding in Fragile Infants (SOFFI) (Philbin & Ross, 2011) is een methode, waarin observatie, beslissingen en actie elkaar steeds opvolgen in de begeleiding van het drinken bij de groep prematuur geborenen.

De Early Feeding Skills Assessment (EFS) is

Literatuurlijst

  1. Bakker, E. B. v., H. (2016). Onderzoek in de gezondheidszorg. Toegankelijk leerboek speciaal geschreven voor studenten van (para) medische opleidingen! (Vol. Tweede druk): Noordhoff uitgevers.
  2. Borr, C., Hielscher-Fastabend, M., & Lucking, A. (2007). Reliability and validity of cervical auscultation. Dysphagia, 22(3), 225-234. doi: 10.1007/s00455-007-9078-3
  3. Brink, G. v., Hankes Drielsma, I., Driessen, S. v., & Pas, E. t. (2013). Leerboek intensive-care-verpleegkunde neonatologie. Amsterdam: Reed Business Education.
  4. Cerro, N., Zeunert, S., Simmer, K. N., & Daniels, L. A. (2002). Eating behaviour of children 1.5-3.5 years born preterm: parents’ perceptions. J Paediatr Child Health, 38(1), 72-78.
  5. Commissie Mensgebonden Onderzoek. (2014). Radboudumc. Retrieved from http://www.cmoregio-a-n.nl/
  6. da Costa, S. P., van den Engel-Hoek, L., & Bos, A. F. (2008). Sucking and swallowing in infants and diagnostic tools. J Perinatol, 28(4), 247-257. doi: 10.1038/sj.jp.7211924
  7. da Costa, S. P., van der Schans, C. P., Zweens, M. J., Boelema, S. R., van der Meij, E., Boerman, M. A., & Bos, A. F. (2010). The development of sucking patterns in preterm, small-for-gestational age infants. J Pediatr, 157(4), 603-609, 609 e601-603. doi: 10.1016/j. jpeds.2010.04.037
  8. DeMauro, S. B., Patel, P. R., Medoff-Cooper, B., Posencheg, M., & Abbasi, S. (2011). Postdischarge feeding patterns in early- and late-preterm infants. Clin Pediatr (Phila), 50(10), 957-962. doi: 10.1177/0009922811409028
  9. Jadcherla, S. R., Peng, J., Moore, R., Saavedra, J., Shepherd, E., Fernandez, S., . . . DiLorenzo, C. (2012). Impact of personalized feeding program in 100 NICU infants: pathophysiology-based approach for better outcomes. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 54(1), 62-70. doi: 10.1097/MPG.0b013e3182288766
  10. Palmer, M. M., Crawley, K., & Blanco, I. A. (1993). Neonatal Oral- Motor Assessment scale: a reliability study. J Perinatol, 13(1), 28-35.
  11. Philbin, M. K., & Ross, E. S. (2011). The SOFFI Reference Guide: text, algorithms, and appendices: a manualized method for quality bottle- feedings. J Perinat Neonatal Nurs, 25(4), 360-380. doi: 10.1097/ JPN.0b013e31823529da
  12. Shaker, C. S. (2013). Cue-based feeding in the NICU: using the infant’s communication as a guide. Neonatal Netw, 32(6), 404-408. doi: 10.1891/0730-0832.32.6.404
  13. Sheppard, J. J. (2008). Using motor learning approaches for treating swallowing and feeding disorders: a review. Lang Speech Hear Serv Sch, 39(2), 227-236. doi: 10.1044/0161-1461(2008/022)
  14. Thoyre, S. M. (2007). Feeding outcomes of extremely premature infants after neonatal care. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs, 36(4), 366-375; quiz 376. doi: 10.1111/j.1552-6909.2007.00158.x
  15. Thoyre, S. M., Shaker, C. S., & Pridham, K. F. (2005). The early feeding skills assessment for preterm infants. Neonatal Netw, 24(3), 7-16. doi: 10.1891/0730-0832.24.3.7
  16. van den Engel-Hoek, L., van Gerven, M., de Groot, S., van Haaften, L., & van Hulst, K. (2011). Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen. Een leidraad voor logopedisten en andere hulverleners in de gezondheidszorg (Vierde ed.). Assen: Van Gorcum.
  17. Weisglas-Kuperus, N. (2000). Vroegtijdige interventieprogramma’s voor prematuren: naar ontwikkelingsgerichte zorg. Tijdschrift voor Kindergeneeskunde, 68(6), 23-27.
  18. Wood, N. S., Costeloe, K., Gibson, A. T., Hennessy, E. M., Marlow, N., Wilkinson, A. R., & Group, E. P. S. (2003). The EPICure study: growth and associated problems in children born at 25 weeks of gestational age or less. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed, 88(6), F492-500.