In memoriam: Johannes Pahn

Op 1 december 2015 is Johannes Pahn overleden. Hij heeft in zijn leven veel mogen betekenen voor het werkveld van de Foniatrie, de KNO en voor de logopedie, in het bijzonder voor de stemtherapie. Johannes Pahn is geboren in Dresden. Hij was op jonge leeftijd al muziekdocent, organist, dirigent en concertzanger. Ook studeerde hij Germanistik en Sprecherziehung. In 1959 werd hij lector aan een pedagogische hogeschool en hij promoveerde in 1960. Tegelijkertijd rondde hij zijn studie medicijnen af en werd wetenschappelijk medewerker aan de KNO kliniek in Erfurt. In Rostock heeft hij de afdeling Foniatrie / Kinderaudiologie opgericht en werd hij hoofd van deze afdeling. In 1995 ontving hij het professoraat. Daarnaast was hij in de periode van 1999-2008 als medisch directeur verbonden aan de logopedie-opleiding in Rostock. Hij publiceerde vier wetenschappelijke werken, hield meer dan 200 lezingen en schreef 80 artikelen in vaktijdschriften. Samen met zijn vrouw Prof. Dr. Elke Pahn ontwikkelde hij de Nasaleermethode als stemtherapie voor stoornissen in de spreek- en de zangstem. Zij gaven